Jazda po pijanemu nie zawsze kończy się zakazem prowadzenia pojazdów

Kierowca, który:

- prowadzi samochód lub inny pojazd poruszający się dzięki silnikowi (oprócz zwykłego roweru z silnikiem pomocniczym o pojemności do 50 cm³),

- a ponadto jeździ tam, gdzie tylko odbywa się ruch pojazdów, a więc nie tylko na drodze publicznej,

- a jest nietrzeźwy (powyżej 0,5 promila alkoholu we krwi lub powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm ³ wydychanego powietrza),

popełnia przestępstwo.

Wobec takiego kierowcy sąd nie ma wyboru i wydając wyrok skazujący ma obowiązek orzec zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 3 do 15 lat. Jeśli zaś występują dodatkowe, bardzo poważne i nie często spotykane okoliczności, sąd jest zobowiązany (lub może) orzec ten zakaz nawet dożywotnio.

Jednakże zakaz prowadzenia pojazdów w zwykłych i najczęściej spotykanych przypadkach tego przestępstwa nie musi obejmować wszystkich kategorii pojazdów. Sąd ma bowiem możliwość ograniczenia w wyroku i zakazać prowadzenia tylko określonego ich rodzaju. Na przykład może zakazać prowadzenia samochodów osobowych i wyłączyć spod tego zakazu samochody ciężarowe, ciągniki rolnicze, czy autobusy. Ma również możliwość inaczej określić rodzaj pojazdów, których dotyczy zakaz. Przy czym zakaz powinien obejmować ten typ pojazdu, którym kierowca popełnił przestępstwo.

Ponadto, co bardzo istotne, w przypadku tego przestępstwa sąd ma możliwość warunkowego umorzenia postępowania karnego. Takie zaś zakończenie procesu karnego daje sprawcy ogromną korzyść w postaci możliwości wykazywania w przyszłości, że cały czas jest osobą nie karaną. Poza tym przy warunkowym umorzeniu postępowania karnego orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów nie jest już obowiązkowe. Zatem w szczególnych wypadkach sąd może nawet w ogóle nie orzec tego zakazu. Jeśli zaś w większości wypadków go zastosuje, to tylko w granicach od roku do 2 lat. Podkreślić jednak należy, że największe szanse na warunkowe umorzenie postępowania karnego mają sprawcy, gdy chodzi o przypadki najmniej niebezpieczne (co do zawartości alkoholu we krwi, to niektórzy prawnicy nieformalnie i bardzo tylko orientacyjnie wskazują na nieprzekroczenie progu 1 promila), gdy jego wina nie jest duża, a po ujawnieniu przestępstwa zrozumiał swój błąd i dokłada wszelkich starań, aby nie popełnić go w przyszłości, nie był zaś dotychczas karany za przestępstwo umyślne i cieszy się dobrą opinią. Dodać jeszcze trzeba, że takie zakończenie procesu karnego następuje na okres próby od roku do 3 lat. Sąd może też dodatkowo oddać sprawcę pod dozór np. kuratora, nałożyć określone obowiązki i świadczenie pieniężne. Jeśli zaś próba nie przebiegnie pomyślnie sąd może (lub będzie miał taki obowiązek) wrócić do sprawy.

Powyższe kwestie regulują: art. 66, art. 67, art. 178a, art. 42, art. 43, art. 39 pkt 3, art. 115 § 16 kodeksu karnego.